Każda maszyna czy też urządzenie posiada konstrukcję, która nawet jeśli jest prosta w serwisowaniu, to tak naprawdę, aby ją stworzyć, należało użyć dość skomplikowanych sposobów, dzięki którym wszystko działa tak, jak należy. Niezwykle ważne jest na przykład pasowanie, które występuje w każdej konstrukcji mechanicznej, gdzie dwie powierzchnie współpracują ze sobą.
Sprawdź: Jakie narzędzia do warsztatu samochodowego? Lista przydatnych narzędzi
Rodzaj pasowania elementów maszyny
Rodzaje pasowań elementów maszyny, to nic innego jak sposoby na połączenie ze sobą dwóch współpracujących powierzchni w konstrukcji mechanicznej. Dzięki temu mogą one ze sobą odpowiednio działać. Odpowiednie pasowanie elementów jest niezwykle istotne i bez niego wiele maszyn bardzo regularnie odwiedzałoby serwis z racji na niesamowicie częste awarie.
Na czym jednak dokładnie polega pasowanie? Jest to proces, w którym dochodzi do kojarzenia ze sobą dwóch elementów o tym samym nominalnym wymiarze. Mowa tu więc o łączeniu ze sobą dwóch części konstrukcji, które do siebie pasują. Dobrym przykładem są wałki oraz otwory, a także wałki i stożki.
Warto też wiedzieć, że istnieją różne rodzaje pasowania elementów maszyny. W tej kwestii wyróżniamy trzy odmiany pasowania, które różnią się tym, jak wiele luzu występuje pomiędzy poszczególnymi elementami. Z tego powodu mówi się o pasowaniu ciasnym, mieszanym oraz luźnym.
Pasowanie ciasne — w nim wałek jest idealnie wciśnięty w otwór i pomiędzy dwoma elementami nie spotkamy żadnego luzu
Pasowanie mieszane — jest to tak zwany lekki wcisk. Oznacza to, że w tym typie pasowania pomiędzy otworem a walcem lub stożkiem jest niewielki luz, lecz wciąż nie ma zbyt wiele miejsca na ruch.
Pasowanie luźne — wyróżnia się tym, że pomiędzy wałkiem i otworem jest na tyle przestrzeni, że oba te elementy mogą swobodnie się przesuwać zarówno w ruchu obrotowym, jak i w ruchu wzdłużnym
Sprawdź: Objawy zużycia prowadnicy w pile. Kiedy ją wymienić?
Zasada stałego wałka
O ile rodzaje pasowania są ważne, tak nie można zapominać o zasadach pasowania. Tutaj wyróżniamy dwie różne zasady, a pierwsza z nich to zasada stałego wałka. Jest ona rzadziej stosowana, co wynika z tego, że wymiary otworów cylindrycznych zmieniają się skokowo, przez co znacznie trudniej jest je modyfikować niż w wypadku wałka.
Przy zasadzie stałego wałka tolerancję dobiera się z grupy tolerancji h. W niej o rodzaju pasowania decyduje tolerancja otworu. Warto też wspomnieć o tym, co mówi sama zasada stałego wałka. Według niej wszelkie luzy oraz wciski biorą się ze zestawienia ze sobą wałka, który posiada określony i zawsze stały wymiar z różnymi odchyłkami dla otworu. Stosuje się ją, gdy na wałku należy zamontować więcej elementów. W innych wypadkach nie jest ona aż tak opłacalna, przez co spotykamy ją po prostu znacznie rzadziej od zasady stałego otworu, która jest prostsza, a także tańsza do zastosowania. Czemu tak jest? Zasada stałego wałka zazwyczaj wymaga użycia większej liczby narzędzi, czy też będzie trzeba wykonać więcej sprawdzianów do pomiaru otworów.
Sprawdź: Co na naświetlone oczy? Domowe sposoby, objawy, co robić?
Zasada stałego otworu
Zasada stałego otworu jak już zostało to wspomniane wcześniej, jest zdecydowanie częściej spotykana w pasowaniu. Oczywiście w niej również spotkamy trzy rodzaje pasowania. Różni się tym, że luzy i wciski nie biorą się z zestawienia wałka o określonym i zawsze stałym wymiarze z otworem, a otworu, który zawsze ma określony i stały wymiar z wałkami o różnym odchyle. Do zasady stałego otworu stosuje się tolerancję otworu z grupy H.
To, co sprawia, że zasada stałego otworu jest zdecydowanie bardziej popularna i częściej spotykana, to przede wszystkim to, że wymiarami wałka łatwiej jest manipulować. Wszelakie otwory swoje wymiary zmieniają skokowo i znacznie trudniej je zmienić, podczas gdy zbyt duży wałek można na przykład dokładnie zeszlifować tak, by pasował do przyjętej przez nas metody pasowania, która została uznana za najkorzystniejszą w danej sytuacji. Jest to zdecydowanie główny powód popularności zasady stałego otworu.